Podczas sezonu letniego, zielone obszary, takie jak parki czy lasy, stają się miejscem spotkań z kleszczami. Te niepozorne stworzenia niosą ze sobą zagrożenia zdrowotne, ponieważ są nosicielami boreliozy i odkleszczowego zapalenia mózgu.

W Poznaniu zaobserwowano wzrost populacji kleszczy pospolitych, co potwierdzają statystyki zebrane w ciągu ostatnich lat. Tego trendu towarzyszy także zwiększenie zgłoszeń dotyczących ukąszeń przez te pasożyty oraz rosnąca liczba zachorowań na przenoszone przez nie choroby.

Profesor Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wyjaśnia, że przyczyną wzrostu populacji kleszczy mogą być zmiany klimatyczne. Dłuższe i łagodniejsze zimy, cieplejsze i wilgotniejsze wiosny i lata tworzą idealne warunki dla ich rozmnażania i przetrwania. Profesor wskazuje również na długoterminowe skutki urbanizacji i zmian w użytkowaniu gruntów, które przyczyniają się do powstawania nowych siedlisk dla tych pajęczaków, takich jak parki i tereny zielone.

Kleszcze pospolite są najbardziej aktywne od kwietnia do października. Jako gatunek wilgociolubny, ich aktywność i liczebność maleje w upalnych miesiącach z niskimi opadami.

Choroby przenoszone przez kleszcze

Kleszcze pospolite są nosicielami dwóch groźnych chorób: boreliozy oraz odkleszczowego zapalenia mózgu. Pierwsza z nich może przejawiać się różnymi objawami, ale najczęściej spotykanym jest pojawienie się rumienia wędrującego. Przy podejrzeniu zachorowania niezbędne jest zgłoszenie się do lekarza pierwszego kontaktu, który rozpocznie odpowiednie leczenie po postawieniu diagnozy.

Dagmara Smektała-Smakulska, lekarz pediatra z Poznańskiego Ośrodka Specjalistycznych Usług Medycznych, radzi jak postępować w przypadku znalezienia kleszcza na skórze. Można usunąć go za pomocą sterylnych pęset lub specjalnych zestawów dostępnych w aptekach. Należy jednak pamiętać, aby nie próbować wyciągać na siłę ewentualnych fragmentów pasożyta pozostałych w skórze.

Przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu można się zabezpieczyć poprzez szczepienia, które są dostępne już od 13. miesiąca życia. Idealnym terminem na rozpoczęcie cyklu trzech dawek jest pół roku przed sezonem wakacyjnym, ale istnieje też możliwość skorzystania z przyśpieszonej formy dwóch dawek podawanych w odstępie 2 tygodni.

Gdzie można spotkać kleszcze

Pasożyty te często można spotkać w lasach, parkach, na łąkach oraz obszarach z wysoką trawą i gęstymi krzewami. Profesor Jerzy Michalak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu informuje, że u dorosłych około 70% wszystkich ukąszeń kleszczy występuje poniżej pasa, a u dzieci ulubionym miejscem kleszczy jest rejon głowy, karku i barków.

Kleszcze są przyciągane przez zapach potu czy wydychany dwutlenek węgla, dlatego najczęściej można je spotkać w wilgotnych i zacienionych miejscach, które są często odwiedzane przez ludzi i zwierzęta.

Jak chronić się przed kleszczami?

Aby uniknąć ugryzienia przez kleszcze, warto przestrzegać kilku zasad. Należy nosić ubrania z długimi rękawami i nogawkami, unikać chodzenia w wysokiej trawie i gęstych krzewach oraz używać preparatów przeciwko kleszczom. Po powrocie z obszarów zagrożonych obecnością tych pasożytów, konieczne jest dokładne sprawdzenie ciała. W przypadku ugryzienia i pojawienia się niepokojących objawów, należy skonsultować się z lekarzem.